![](/media/lib/581/n-grasrednio-ed98bc82850ab6e0a844eddac72334cf.jpg)
W opuszczonym zamku archeolodzy znaleźli szachowego skoczka i żetony do gier sprzed 1000 lat
6 czerwca 2024, 09:00W ruinach zamku Burgstein w okręgu Reutlingen na południu Niemiec znaleziono pozostałości po żetonach do gier, które stanowiły rozrywkę możnych sprzed niemal 1000 lat. Najbardziej interesującym z żetonów jest bardzo starannie wykonany szachowy skoczek o wysokości 4 centymetrów. W Europie Środkowej bardzo rzadko znajduje się bierki szachowe pochodzące sprzed XIII wieku
![](/media/lib/581/n-celtycki-058a200e8577b4b32b4d17823169cc22.jpg)
Celtycka dynastia w Europie Środkowej. Badania genetyczne potwierdzają pokrewieństwo książąt
5 czerwca 2024, 09:10Celtowie pozostawili wiele śladów w Europie. Jednymi z najwspanialszych są kurhany Eberdingen-Hochdorf i Asperg-Grafenbühl, oddalone od siebie o 10 kilometrów. Zwane wspólnie Fürstengräber są jednymi z najlepiej wyposażonych prehistorycznych grobów odkrytych na terenie Europy. Od dawna podejrzewano, że książęta pochowani w Eberdingen-Hochdorf i Asperg-Grafenbühl byli spokrewnieni. Jednak dopiero badania genetyczne pozwoliły na zweryfikowanie tych przypuszczań, mówi Dirk Krausse z Krajowego Biura Ochrony Zabytków Badenii-Wirtembergii.
![](/media/lib/581/n-egipt-0c55fabdb7fc71956ef527a56708e6ce.jpg)
Potęga starożytnego Egiptu powstała dzięki gwałtownej zmianie geografii Nilu?
4 czerwca 2024, 10:36Na łamach Nature Geoscience ukazał się artykuł, którego autorzy opisali historię Nilu w ciągu ostatnich 11 500 lat. Dowiadujemy się z niego, że około 4000 lat temu zaszły duże zmiany, po których terasa zalewowa w okolicach Teb (Luksoru) uległa znacznemu powiększeniu. Być może właśnie to wydarzenie, które miało miejsce pomiędzy Starym a Nowym Państwem, przyczyniło się do sukcesu Egiptu. Nowe Państwo to bowiem okres niezwykłej prosperity i potęgi militarnej, gospodarczej oraz kulturowej Egiptu.
![](/media/lib/581/n-leki-ec07b6a7cb62c8ebf5e5129d8d620dd5.jpg)
Statyny – bezpieczna i skuteczna ochrona przed nowotworami?
3 czerwca 2024, 14:08Naukowcy z Massachusetts General Hospital i Harvard Medical School zauważyli, że statyny – leki powszechnie używane w celu obniżenia poziomu cholesterolu – mogą blokować rozwój nowotworów powstających w kontekście chronicznego zapalenia. Chroniczny stan zapalny to jedna z głównych przyczyn rozwoju nowotworów. Badaliśmy mechanizm, za pomocą którego obecne w środowisku toksyny inicjują, prowadzący do nowotworu, szlak sygnałowy chronicznego zapalenie skóry i trzustki. Dodatkowo szukaliśmy bezpiecznych i efektywnych terapii blokowania tego szlaku, wyjaśnia profesor Shawn Demehri.
![](/media/lib/581/n-dendra-42c28b4e12e963e0c6d0872f991c2516.jpg)
Greccy marines sprawdzili, czy zbroja opisana przez Homera rzeczywiście nadawała się do walki
3 czerwca 2024, 12:20W 1960 roku w pobliżu wsi Dendra niedaleko Myken na południu Grecji znaleziono jedną z najstarszych zbroi w Europie. Od tamtej pory trwają wśród naukowców spory, czy pochodząca z późnej epoki brązu zbroja rzeczywiście była używana w walce – jak opisuje to Homer w Iliadzie – czy też była wyłącznie strojem ceremonialnym. A może wykorzystywano ją w walce, ale 18-kilogramową zbroję nosili jedynie wojownicy jeżdżący na rydwanach? Kwestię tę postanowił ostatecznie rozstrzygnąć profesor fizjologii Andreas D. Fluoris z Uniwersytetu Tesalii.
![](/media/lib/581/n-kutuk_1-2bfa648f3aeb0b8b0cd4368cf0947fcf.jpg)
Rzeki Alaski zmieniają kolor z czysto błękitnego na nieprzejrzysty pomarańczowy
31 maja 2024, 10:22Woda w dziesiątkach rzek i strumieni położonych na odległych terenach Alaski, zmieniła kolor z przejrzystego błękitnego na nieprzejrzysty pomarańczowy. Zjawisko zauważono na północy Alaski, na obszarze o powierzchni dwukrotnie większym od powierzchni Polski. Badacze z National Park Service (NPS), U.S. Geological Survey (USGS), University of California w Davis i innych instytucji uważają, że zmiana koloru spowodowana została przez minerały uwalniane z wiecznej zmarzliny przez ocieplenie klimatu.
![](/media/lib/581/n-skorkapomaranczy-52250cb33f58c80004341f36a9125023.jpg)
Wyciąg ze skórek pomarańczy pomaga w zachowaniu zdrowego układu krążenia
29 maja 2024, 12:07Choroby serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród ludzi. Z niedawno przeprowadzonych badań wiemy, że pewne bakterie występujące w jelitach zwiększają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Bakterie te, gdy do naszego przewodu pokarmowego trafiają produkty pochodzenia zwierzęcego – głównie czerwone mięso – produkują szkodliwy tlenek trimetyloaminy (TMAO). Być może uda się temu zaradzić. Naukowcy Florydy informują, że wyciąg ze skórek pomarańczy zmniejsza wytwarzanie TMAO.
![](/media/lib/581/n-prefire-6b180ab7359856461166077b73288ae0.jpg)
Ruszyła pierwsza misja badająca emisję ciepła z ziemskich biegunów
28 maja 2024, 06:16Na orbitę trafiły pierwsza para satelitów, które będą badały emisję ciepła z ziemskich biegunów. Rozpoczęta właśnie przez NASA misja PREFIRE (Polar Radiant Energii in the Far-InfraRed Experiment) wykorzystuje niewielkie satelity typu CubeSat do sprawdzania, ile ciepła jest wypromieniowywane z obu biegunów. Zebrane dane lepiej pozwolą przewidywać zmiany pogody, grubości i zasięgu lodu oraz poziomu mórz na ocieplającej się planecie.
![](/media/lib/580/n-sloncemagnet-ef3f76ffeff7d3eb7f9f5a18e6c535e2.jpg)
Płytko położone słoneczne dynamo? Zaskakujące wyniki symulacji działania naszej gwiazdy
24 maja 2024, 10:32W Nature ukazał się artykuł pod kontrowersyjnym tytułem The solar dynamo begins near the surface. Jego autorzy, naukowcy z Wielkiej Brytanii i USA, informują, że rozbłyski słoneczne i plamy na Słońcu to wynik procesów, które mają miejsce w najbardziej zewnętrznych warstwach naszej gwiazdy. To spore zaskoczenie. Powszechnie uważa się napędzające te zjawiska pole magnetyczne Słońca generowane jest przez procesy zachodzące na głębokości około 200 000 kilometrów.
![](/media/lib/580/n-ramzesii-3be5b1cec36596683489921c068f4246.jpg)
Naukowiec z Sorbony zidentyfikował oryginalny sarkofag Ramzesa Wielkiego
23 maja 2024, 12:42Frédéric Payraudeau z Sorbony zidentyfikował oryginalny sarkofag jednego z najwybitniejszych władców starożytnego Egiptu, Ramzesa II zwanego Wielkim. Uczony dokonał identyfikacji na podstawie badania dużego fragmentu granitowego sarkofagu, który w 2009 roku został znaleziony na podłodze koptyjskiego klasztoru w Abydos. Kilka lat po odkryciu wiedziano, że w Abydos pochowano arcykapłana Amona, Mencheperre. Stwierdzono też wówczas, że sarkofag wykonano znacznie wcześniej, nie był przeznaczony dla kapłana. Jednak jego pierwotnego właściciela nie określono.